در واقع برای اینکه به اهمیت ویژه گاز کالیبراسیون پی ببریم باید ابتدا بدانیم که گاز کالیبراسیون در واقع چه عملی را در دستگاه آنالایزر یا گازسنج ما انجام میدهد. برای آزمون صحت و میزان خطا در اندازه گیری گازها توسط دستگاههای آنالایزر و گازسنج قبل از اینکه دستگاه را مورد استفاده قرار دهیم میبایست توسط گاز کالیبراسیون آن را مورد آزمون قرار دهیم. بدین ترتیب که گاز کالیبراسیون مرجع را طی مراحل استاندارد به دستگاه تزریق نموده و در واقع آن دستگاه را کالیبراسیون یا استاندارد نماییم. دقت گازکالیبراسیون اهمیت بالایی دارد، چنانچه گاز کالیبراسیون دقت مورد نیاز را نداشته باشد، آزمون کالیبراسیون دستگاه درست انجام نشده و خطای اندازه گیری آن بالا میرود و در هنگام استفاده با توجه به میزات خطا ممکن است جان انسان به خطر بیفتد. معولا گاز کالیبراسیون از دو یا چند نوع گاز با مقادیرمختلف تشکیل شده است که از لحاظ شیمیایی تضادی با یکدیگر نداشته باشند. غلظت گازهای موجود درگاز کالیبراسیون دقیقا مشخص بوده و جهت کالیبراسیون دستگاههای آنالیز شیمیایی و یا دستگاههای تولیدمورد استفاده قرار می گیرند. کلیه اجزای گاز اعم از بنیان و ناخالصی ها بایستی به دقت و با ذکر میزان و درصد مشخص باشند. گاز کالیبراسیون عمدتا جهت PPB ، PPM دقیق مقدار هر یک براساس کالیبراسیون آشکار ساز یا دتکتورهای گازهای مختلف استفاده می شوند. گاز سازان تولید کننده و تامین و ppm کننده انواع گاز کالیبراسیون و گاز چند جزئی توسط گازهای فوق خالص آزمایشگاهی در مقیاسدرصد، در مخازن فولادی, آلومینیومی و استیل با فشارهای مختلف میباشد. . گاز اسم گاز از كلمه chaos آمده يك گاز گروهي از ذرات است كه بطور نا منظم و در هم حركت مي كنند و مرتباً با يكديگر و با ديواره ظرف خود برخورد مي كنند. حجم واقعي ذرات در مقايسه با فضايي كه اشغال مي كنند بسيار ناچيز است بدين دليل است كه گازها هر حجمي را پر مي كنند و به سادگي فشرده مي شوند . سرعت تقريبي مولكولهاي گاز صدها متر در هر ثانيه است و در هر ثانيه ميلياردها بار با هم برخورد ميكنند به همين دليل است كه گازها به سادگي ميكس مي شوند و با فشار بكار گرفته مي شوند. اين حركت پيوسته بسادگي بوسيله پخش كردن مقداري از يك گاز عطر آگين در فضاي اتاق مشخص مي شود ، در چند ثانيه شما مي توانيد گاز را در همه جاي اتاق حس كنيداين خصوصيت شامل………. حجم هر گازي در درجه حرارت و فشار يكسان شامل تعداد يكساني مولكول است و اين بدان معنا است كه اندازه گيري گاز بوسيله حجم آسان است . اندازه گيري گاز در سطوح بالا در % ( حجم) در سطح پايين ……. گازهاي مختلف چگاليهاي مختلف دارند.آنها به طور كلي نمي توانند بر طبق چگاليشان لايه لايه از هم جدا شوند . گازهاي سنگين پايين نگه داشته مي شوند و گازهاي سبك به بالا تمايل دارند، اما جنبشهاي دائمي بدين معنا است كه مخلوط شدن بصورت مداوم وجود دارد ( آنها مانند مايعات رفتار نمي كنند) پس در يك اتاق كه تراوش گاز طبيعي متان در آن وجود دارد گاز به بالا مي رود چراكه از هوا سبكتر است اما جنبشهاي دائمي بدين معنا است كه هنوز تمركز قابل توجهي در سطح زمين وجود دارد. اين اتفاق در شرايط آرام نيز رخ مي دهد اما اگر جريان هوا وجود داشته باشد مخلوط شدن افزايش مي يابد.
گازها / بخارهاي قابل اشتعال براي سوختن يك گاز يا هر جسم معمولي نياز به اكسيژن است، همانگونه كه بدن انسان نياز به سوختن اكسيژن براي زنده ماندن دارد. نسبت سوخت به هوا براي تاييد محدوده هاي خطر يا محدوده هاي با قدرت اشتعال بسيار مهم است. وقتي يك ديگ بخار را طراحي مي كنيد نسبت سوخت به هوا اگر مقدار زيادي سوخت به نسبت هوا موجود باشد تمامي آن نخواهد سوخت و بنابر اين تمام انرژي آن آزاد نخواهد شد. اين امر مي تواند خطرناك باشد چراكه در اثر ناقص سوختن بهضي مواد گازهاي سمي مانند مونواكسيد كربن ايجاد خواهد شد. سوخت كم و هواي زياد نيز بدون فايده مي باشد چراكه هواي اضافي بوسيله سوخت گرم خواهد شد و انرژي از دست خواهد رفت. موثر ترين روش سوختن تمامي سوخت بدون هواي اضافه است . محدوده هاي قابل اشتعال انفجار زماني اتفاق مي افتد كه يك گاز يا بخار قابل اشتعال با منبع احتراق مانند يك جرقه و يا يك سطح داغ تماس پيدا مي كند. قدرت انفجار بستگي به سوخت و غلظت آن در هوا دارد. همه نوع غلظت گازها يا بخارهاي قابل اشتعال در هوا سوخته يا منفجر نمي شوند(LEL) پاين ترين سطح تمركز سوخت در هوا است كه سوخته خواهد شد و براي بيشتر گازها و بخارها كمتر از 5 % در حجم ميباشد . بنابراين ريسك بالايي از انفجار وجود دارد حتي وقتي مقدار ناچيزي از گاز يا بخار به محيط راه يابند. (UEL) بالاترين ميزان موجود سوخت در هوا است وقتي اكسيژن كافي وجود نداشته باشد ، سوختن صورت نمي پذيرد. مايعات قابل اشتعال بطور كلي نقطه اشتعال پاييني دارند چگالي بخار اندازه اي است از چگالي يك گاز يا بخار نسبت به هوا گازها يا بخارها با چگالي كمتر از هوا سبكترند و از نقطه اي كه رها مي شوند تمايل به بالا رفتن دارندو ممكن است بسهولت ناپديد شوند ( يا ممكن است به سطح بالاتري روند). گازها وبخارهاي با يك چگالي بيشتر از هوا سنگين ترند و تمابل به آمدن در سطه هاي پايين دارند و مي توانند منتشر شوند. چنين گازهاي سنگيني مي توانند مدت زيادي در مجراها، گودالها و … باقي بمانندو آماده انفجار باشند به محض اينكه با يك منبع اشتعال برخورد كنند وقتي يك مخلوط قابل انفجار از گاز يا بخار و هوا توسعه يافت مي تواند بوسيله يك جرقه يا انرژي كافي يا با در معرض درجه حرارت بالا قرار گرفتن، آتش بگيرد. كمترين درجه حرارتي كه باعث سوختن يا انفجار يك مخلوط مي شود درجه حرارت اشتعال خوانده مي شود.
محاسبه LEL محاسبه مقدار LEL از حجم گاز اهميت بسياري براي فردي دارد كه حسگر گاز قابل اشتعال را كاليبره مي كند. اين مقادير در يك شماره از اسناد تعريف شده است ممكن است تفاوتهايي با ارزش واقعي وجود داشته باشد مانند تفاوتها در گازها ، براي مثال بوتان n و بوتان iso هر دو ايزو مرهاي بوتان هستند اما مشخصه هاي متفاوتي دارند. LEL مانند يك درصد محاسبه مي شود مقدار حجم حقيقي ويا تمركز حجمي اندازه گيري شده است كه بوسيله تئوري تمركز حجم جدا شده و نشانگريك درصد از 100% LEL است.
